"Pit is de methode die ik als kind had willen hebben!"

Maria Hetty van den Berg  … is taalkundig onderwijsspecialist en auteur van non-fictie en fictie (www.maria-hetty-van-den-berg.nl). Is gespecialiseerd in conceptontwikkeling en concretisering van educatief lesmateriaal voor 0- tot en met 12-jarigen. Richt zich op de bevordering van taalvaardigheden. Focust op de preventie van laaggeletterdheid. Is onder meer hoofdauteur van Pit en auteur van Liefde voor Letters en Lezen, Handboek stimulering geletterdheid. Schreef ook Alfje, het letterbeest, haar eerste prentenboek. Geeft geregeld werkcolleges en workshops. Bijvoorbeeld op het Vanguard Community College in Suriname, gecombineerd met bezoeken aan basisscholen om uit Alfje, het letterbeest voor te lezen. 

“Ik groeide eenzaam op. Mijn vader, ingenieur, overleed toen ik drie was. Mijn moeder had nooit tijd voor me. Ik was dan ook veel op straat. Maar als het even kon, ging ik naar de jeugdbibliotheek. Daar stapte ik voor het eerst binnen toen ik vijf was en ik vond het er meteen fantastisch. Al die boeken, al die verhalen! Ik wilde erin verdwijnen, ze allemaal lezen. En tegen de tijd dat ik twaalf werd, had ik alles verslonden.”

“Daar zagen leerkrachten niet dat ik door al dat lezen een enorme woordenschat had. Zoals ze ook niet zagen dat ik me eenzaam en ongelukkig voelde. Laat staan waarom ik slechte cijfers haalde. Dit was niet ‘omdat het er bij mij gewoon niet in zat’, wat ze tegen mijn moeder zeiden, maar omdat ik slecht in mijn vel zat en niemand me vertelde hoe ik moest leren. Noch op school, noch thuis. In plaats van uitleg hoe ik bijvoorbeeld kon samenvatten, kreeg ik het label ‘dom meisje’. En dat hielp me niet om populairder te worden in de klas. Ik had nauwelijks vriendjes en vriendinnetjes, heb me jarenlang een buitenbeentje gevoeld.”

“Als ik een nieuw concept voor lesmateriaal maak, wil ik kinderen niet alleen vertellen wát ze moeten leren; ik wil ook aangeven hóé ze dat kunnen doen. Pit reikt leerlingen voor dit ‘hoe’ effectieve leerstrategieën aan. Ook aandacht voor woordenschat is enorm belangrijk en daarom een heel nadrukkelijk onderdeel van Pit. Een uitgebreide woordenschat is immers het paspoort voor het land der kennis. Hoe groter je vocabulaire, hoe beter je gesproken en geschreven uitleg kunt begrijpen. Dat heb ik zelf ook ervaren. De directeur van mijn lagere school adviseerde mij met klem de huishoudschool als vervolgonderwijs; meer zou ik volgens hem niet aankunnen. Maar dankzij mijn woordenschat wist ik een toelatingstoets te halen voor het lyceum. Zo begon mijn pad richting universiteit.”

“Ik vind het heel belangrijk dat kinderen positief benaderd worden. Álle kinderen. Zowel leerkrachten als leerlingen moeten weten dat fouten leerkansen zijn. En een middel tot zelfinzicht. Het is goed als kinderen zelf leren bepalen waar ze staan in hun leerproces; wat ze al weten of kunnen, wat beter kan en welke stappen hiervoor nodig zijn. Pit helpt ze dat inzicht op een speelse manier te verkrijgen én bij te houden: met het ‘groeischrift’. Door het gebruik van dit schrift zijn ze eigenaar van hun leerproces. Dat motiveert hen en maakt onderwijs effectiever.”

“Absoluut. Bijvoorbeeld door het groeischrift met ze te bespreken. Sowieso is het goed om met ze te praten over leren. Ook over het waaróm hiervan. Wat kun je als leerling met wat je leert of gaat leren – ook buiten school? Pit heeft hier niet alleen aandacht voor in het groeischrift, maar geeft leerkrachten in de handleiding ook ideeën voor klassengesprekken over wat je met het geleerde kunt. Bijvoorbeeld over het nut van correct leren spellen; dat leerlingen daar later veel aan hebben als ze sollicitatiebrieven schrijven. Of over de zin van het leren houden van een sterk betoog: dat ze daarmee bijvoorbeeld eerder iets gedaan krijgen van hun ouders, zoals meer zakgeld of een nieuwe fiets. Praktisch toepasbare – of: duurzaam functionele – taalvaardigheid is hét doel van Pit.”

“Heel trots! Dit is de methode die ik zelf had willen hebben als kind. En die ik ook leerkrachten gun. Alles wat ik vroeger miste zit erin – gebaseerd op onderzoek. De didactiek is effectief, helder en toepasbaar. Ook bij onderwerpen waarmee leerlingen én leerkrachten vaak moeite hebben, zoals werkwoordspelling. Pit maakt zowel leren als onderwijzen gemakkelijker en leuker. Spelend en bewegend leren staat dan ook hoog in het vaandel: van bijvoorbeeld bingo, hinkel-, bal-, kaart- of memoryspelletjes tot een digitaal escaperoomspel om werkwoordspelling te leren. Zo ontwikkelen kinderen niet alleen taalvaardigheden, maar ervaren ze ook plezier in taal en leren. Precies wat ik ze wil meegeven.”