Wijzigingen examenprogramma aardrijkskunde havo/vwo

De exameneisen voor aardrijkskunde worden voor havo in 2025 en vwo in 2026 geactualiseerd. Om de leerlingen goed voor te bereiden op de examens, gaan leerlingen in 4 havo en 4 vwo vanaf schooljaar 2023-2024 in de klas al aan de slag met de eerste wijzigingen in het programma. Joost Penninx, voorzitter van de syllabuscommissie die in opdracht van het College voor Toetsen en Examens (CvTE) in 2022 was opgezet om de leerstof voor de centrale examens te actualiseren, presenteerde de wijzigingen in het webinar ‘Alle ins & outs van de nieuwe exameneisen aardrijkskunde’. 

Voor het samenstellen van de wijzigingen in de het examenprogramma van aardrijkskunde, hebben geografen (werkzaam aan universiteiten of onderzoeksinstituten) inhoudelijk advies gegeven en is feedback van aardrijkskundedocenten meegenomen. Joost Penninx, naast voorzitter van de syllabuscommissie, docent aan de Radboud Docenten Academie en het St. Bonifatiuscollege Utrecht, ging tijdens het webinar in op de wijzigingen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste veranderingen in de syllabi aardrijkskunde voor havo/vwo in 2025/2026. 

Domein A - Vaardigheden  

• Bij het beschrijven en analyseren van verschijnselen en gebieden vanuit verschillende dimensies (natuur, economie, politiek en sociaal-cultureel) is er een vijfde dimensie aan toegevoegd: demografie (ingang Centraal Examen 2024).  

Domein B - Wereld 

• Migratie krijgt een grotere plek in de leerstof en wordt gelinkt aan thema globalisering. 

• Centrum-periferiemodel (model dat wordt gebruikt om gebieden in te delen naar mate van economische en politieke macht en invloed) wordt explicieter toegepast op alle schaalniveaus: niet alleen maar mondiaal, maar ook regionaal. 

• Havo: keuzevrijheid in behandelen van specifieke regio’s: verplichte context Groot-Brittannië en India verdwijnt. 

• Vwo: de machtsverhouding en politieke dimensie van globalisering wordt specifieker benoemd. 

Domein C - Aarde 

• Resultaten uit recente wetenschappelijke inzichten zijn meegenomen. Verouderde termen zoals breukgebergte, convectiestromen en schaal van Richter zijn vervangen door terminologie die tegenwoordig binnen de aardwetenschappen wordt gebruikt.  

Domein D - Ontwikkelingsland (havo) / Gebieden (vwo) 

• Recente politieke en economische ontwikkelingen in Brazilië (havo) en Zuid-Amerika (vwo) krijgen een prominentere plaats, waaronder de gevolgen van landbouw (ontbossing en aantasting van de leefomgeving van inheemse volken).  

Domein E - Leefomgeving: water en stedelijke gebieden 

Meer aandacht wordt besteed aan: 

• Het deltaprogramma en de gevolgen van klimaatverandering op watermanagement in Nederland. 

• Droogte/verdroging, in samenhang met wateroverlast en overstromingsrisico’s. 

• De relatie van geografische vraagstukken in stedelijke gebieden tot landelijke gebieden (bij inrichting van openbare ruimte). 

Gebruik je de methode De Geo of ben je benieuwd naar de mogelijkheden?  

Na de presentatie van Joost lichtte Daphne Ariaens (eindredacteur De Geo) toe hoe deze eisen zijn verwerkt in de nieuwe versie van De Geo LRN-Line. Lees welke aanpassingen en verbeteringen er zijn gedaan in het artikel Verwerking nieuwe exameneisen in De Geo.

Vragen over de nieuwe wijzigingen?

Heb je algemene vragen over de nieuwe exameneisen of over hoe ze in de methode zijn verwerkt? Ons team helpt je graag verder.